ރާއްޖޭގައި ޑޮލަރުގެ ބާޒާރަކީ ދެތިން މަހުޖަނެއްގެ ކޮންޓްލޯރުގައި އޮންނަ އަޑިނޭނގޭ، އާންމުންނާއި އާންމު ވިޔަފާރިވެރިން އަދި ބޭންކިން ނިޒާމަށްވެސް އޭގެ ވާނުވާ ނޭގި ހިނގަމުންދާ ބޮޑު ޕެރެލަލް މާކެޓެކެވެ. މި މޮނޮޕޮލީ ހިނގަމުންދާކަން އެނގުނުކަމުގައިވިޔަސް، މިވީހާތަނަށްވެސް، އެއްވެސް ސަރުކާރެއް މި މޮނޮޕޮލީ ނައްތާލުމުގައި ކާމިޔާބުވެފައެއް ނުވެއެވެ. އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ، ކޮންމެ ސަރުކާރެއްގައިވެސް، މި ދެތިން މަހުޖަނެއްގެ ނުފޫޒު އިންތިހާއަށް އޮތުމާއި، ސިޔާސީ ގިނަ ވެރިންނަކީ، މި މަހުޖަނުންގެ ކުޅޭކުޅޭ ޕަޕެޓުންތަކަކަށް ވެފައިވާތީއެވެ. solex

ރާއްޖެއަކީ ދުނިޔޭގައި ދެވަނައެއްނުވާ ފަތުރުވެރިކަމުގެ އެންމެ މަގުބޫލު، އަދި އެންމެ އަގުބޮޑު ރިޒޯޓުތަށް ހުރި ގައުމުކަމަށްވިޔަސް، އަދި ބިލިއަނުން ޑޮލަރު ރާއްޖެއަށް ވަން ކަމުގައިވިޔަސް، މި ފަތުރުވެރިކަމުގެ މުއްސަނދިކަމުގެ ފައިދާ ލިބެނީ، މުޅި އާބާދީގެ 0.001 ޕަސެންޓަށެވެ. އާންމު ރައްޔިތުން އަދިވެސް އުޅެންޖެހިފައިވަނީ، އަސާސީ ބޭނުންތައް ނުފުދިގެންނެވެ. އެންމެ އަސާސީ ބޭނުމަށް، ބޭސްފަރުވާއަށް ރާއްޖޭން ބޭރަށް ކުރަންޖެހޭ ދަތުރަށް ޑޮލަރުކޮޅެއް ނުލިބިގެން ޖެހެނީ މަހުޖަނުންގެ ކުންފުނިތަކުގައި ސަލާންޖަހާށެވެ. އާންމު ވިޔަފާރިވެރިންނަށްވެސް އިމްޕޯޓުކުރަން ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ބޭންކުތަކުން ޑޮލަރު ލިބޭކަމަށް ނުވެއެވެ. ނަތީޖާއަކަށްވަނީ، އާންމު ރައްޔިތުންވެސް، އަދި އާންމު ވިޔަފާރިތަކުންވެސް، ޑޮލަރުގެ ކަޅު ބާޒާރުން ބޮޑުއަގުގައި ޑޮލަރު ގަންނާށެވެ.

ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއަށް ވަންނަ އެތައް ބިލިއަން ޑޮލަރުގެތެރެއިން، ރަސްމީ އިގްތިސާދުގެ ތެރެއަށް، އަދި ބޭންކިން ސިސްޓަމުގެ ތެރެއަށް ވަންނަނީ 100 ޑޮލަރަކުން 20 ޑޮލަރެވެ. ރާއްޖޭގެ މާލީ ނިޒާމަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ، އަދި ދިވެހި ރުފިޔާގެ އަގު ދުވަހުން ދުވަހަށް ވެއްޓެމުންދާ އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ، ޑޮލަރުގެ ބާޒާރުގައި ދެތިން މަހުޖަނަކު އަތް ހިއްޕާލައި، އެ ޑޮލަރުތައް ބޭންކިން ނިޒާމުގެ ބޭރުން ޕެރެލަލް މާކެޓެއް އުފައްދައިގެން ހިންގާ ނޭއްގާނީ ކަޅުބާޒާރެވެ.

ރާއްޖޭގައި މިހާރު ހިނގަމުންދާ ރިޒޯޓުތަކުގެ 70% ކޮންޓްރޯލްކުރަމުންދަނީ 10 މަހުޖަނަކާއި އެމީހުންގެ އާއިލާތަކުންނެވެ. އަދި، މި ވިޔަފާރިތަކުން ލިބޭ އާމްދަނީގެ ބޮޑުބައެއް ރާއްޖެއާހަމައަށްވެސް ނުފޯރާތާނގައި، އެ ފައިސާގެ ބޮޑު ބައެއް ހުންނަނީ ބޭރުގެ އެކައުންޓުތަކުގައެވެ.

މަރުކަޒީ ބޭންކުން މާލީ ގަވާއިދުތަކަށް ގެނައި އިސްލާހުތަކުގެ އެންމެ ބޮޑު ބޭނުމަކީ، ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން ލިބޭ ނަފާ ބޭންކިން ސިސްޓަމުގެ ތެރެއަށް ވައްދައި، ޑޮލަރުގެ ހަމަ ބާޒާރެއް އުފައްދައި ޑޮލަރުގެ އަގު ވަކިބަޔަކު ކޮންޓްރޯލްކުރުން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމެވެ.

ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގެ އާމްދަނީ ރަސްމީ ބޭންކިން ނިޒާމަށް ވެއްދުމަކީ އޭގެ ފައިދާ މުޅި އިގްތިސާދަށް ކުރާނެ ކަމެކެވެ. އަދި، ޑޮލަރުގެ ހަމަ ބާޒާރެއް އުފައްދައި، ޑޮލަރުގެ އަގު އެއް މިންވަރެއްގައި ހިފެހެއްޓުމަށް ބޮޑު ބާރަކަށް ވާނެކަމެކެވެ. މިފަދަ ސިޔާސަތެއް ގާއިމްކޮއްގެން އެންމެ ބޮޑު ކާމިޔާބެއް ހާސިލުކުރި އެއްގައުމަކީ ސީޝެލްސްއެވެ. ސީޝެލްސްގައިވެސް، ޓޫރިރަމް ދާއިރާގެ އާމްދަނީ ބޭންކިން ނިޒާމަށް ނުވަނުމުގެ މައްސަލަ ބޮޑުވެގެން، އެގައުމުގެ މަރުކަޒީ ބޭންކުން ތައާރަފްކުރި ގަވާއިދުން، ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގެ އާމްދަނީގެ ބޮޑު މިންވަރެއް މިއަދު ބޭންކިން ސިސްޓަމުގައި ހިފެހެއްޓެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، އެގައުމުގައި ޑޮލަރުގެ ތާށިކަން ހައްލުވެ، އިގްތިސާދި ކުރިއަރައިގެން ދިޔައެވެ.

މަރުކަޒީ ބޭންކުން ތައާރަފްކުރި ގަވާއިދުގެ އެންމެ ބޮޑު ބޭނުމަކީ، ދެތިން މަހުޖަނުންގެ ކޮންޓެރޯލުގައި އޮތް ޑޮލަރުގެ ބާޒާރު ހުޅުވާލައި، ވާދަވެރި ބާޒާރެއް އުފެއްދުމެވެ. އަދި އާންމު ރައްޔިތުންނާއި އާންމު ވިޔަފާރިތަކަށް ފަސޭހައިން ޑޮލަރުގެ ބާޒާރުގައި މުއާމަލާތުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ތަނަވަސްކުރުމެވެ. އަދި މުއްސަނދިންނާއި ފަގީރުންގެ ފަރަގު ކުޑަކުރުމަށް އެހީތެރިވެދިނުމެވެ.

ޒަމާނުއްސުރެ ހިނގަމުންދިޔަ ޕެރެލަލް ޑޮލަރު އިކޮނޮމީގެ އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ، އިގްތިސާދީ އެކި ލޮޅުންތަކުގައި މުޅި ގައުމުގެ އިގްތިސާދު ފުނޑުފުނޑުވެގެންދާވަރުގެ ނުރައްކާ އޮވެ، މަރުކަޒީ ބޭންކަށް މާލީ ނިޒާމު ހަމައަކަށް އެޅުވުމަށްއޮތް ފުރުސަތު ހަނިވެފައިވުމެވެ. ޕެރެލަލް ޑޮލަރު އިކޮނޮމީއަކީ މަރުކަޒީ ބޭންކުގެ އަތްނުފޯރާ ނިޒާމެކެވެ.

ރާއްޖޭގެ މާލީ ނިޒާމު ހަމައަކަށް އަޅުވައި، ދެތިން މަހުޖަނުންގެ ޑޮލަރު މޮނޮޕޮލީ ހުއްޓުވުމަށް އެމްއެމްއޭއިން މި ތައާރަފްކުރި ގަވާއިދުތައް ހިންގޭނެތޯ ނޫންތޯ މިއީ އަދި ސުވާލުތަކެއްގެތެރޭގައި އޮތްކަމެއްކަމުގައިވިޔަސް، މިފަދަ ހަރުދަނާ އަދި ހަރުކަށި ސިޔާސަތުތަކެއް މިހާތަނަށް ގާއިމްކުރުމުގައި އެއްވެސް ސަރުކާރަކަށް، އަދި އެމްއެމްއޭގެ ގަވަރުނަރަކަށް މިވަރުގެ ސިޔާސަތެއް އިއުލާނުކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.